To Đong Pha

Kinh Thi và Kinh Dịch nhÆ° đôi cánh của con chim nhạn mang chở định mệnh lịch sá»­ của Trung Hoa bay lượn suốt mấy mÆ°Æ¡i thế ká»· trên vòm trá»i Viá»…n Äông. Dịch trải rá»™ng con Ä‘Æ°á»ng cho những bÆ°á»›c Ä‘i lịch nghiệm trong cuá»™c tồn sinh; Thi là tâm nguyện khẩn thiết và trung thá»±c từ giữa chá»— sâu thẳm của tình ngÆ°á»i và lòng ngÆ°á»i, được mang ra để lịch nghiệm cuá»™c Lữ mà Dịch đã phÆ¡i bày ra đó. Âm hưởng của Thi là tiếng vang của nhịp bÆ°á»›c trong cuá»™c Lữ. NhÆ°ng thảm há»a lịch sá»­, vì những tham vá»ng cuồng dại si ngốc của con ngÆ°á»i, càng lúc càng đổ dồn lên cuá»™c Lữ. Thi đã đổi cách Ä‘iệu trở thành những âm vang thống thiết của Ly Tao kinh. Cuá»™c Lữ trở thành cuá»™c đày ải; Thi cÅ©ng trở thành ẩn tình hoài vá»ng Quê HÆ°Æ¡ng; hoài vá»ng những phÆ°Æ¡ng trá»i viá»…n má»™ng của Quê HÆ°Æ¡ng. Má»™t lúc nào đó, cuá»™c Lữ bị vây phủ trong trận đồ mù mịt của tÆ° tưởng, Thi là chứng tích sa Ä‘á»a của má»™t thá»i. Buổi thịnh triá»u rầm rá»™ nhà ÄÆ°á»ng, Thi nhÆ° má»™t con thuyá»n biểu diá»…n tất cả tài hoa của nó trên ba đào lịch sá»­, giữa má»™t đại dÆ°Æ¡ng rập rình hiểm há»a. Nó vẫn đủ khả năng Ä‘Æ°a ngÆ°á»i vào lục địa, hay lÆ°á»›t sóng Ä‘i vá» vô tận khÆ¡i vÆ¡i hoằng viá»…n. NhÆ°ng cÅ©ng có thể âm thầm xô ngã vô số ngÆ°á»i say sóng. Lý Bạch là má»™t trong những tay lái cá»± phách, và có thể là nhất. Lãng đãng vá»›i tài hoa, vừa lãng mạn vừa kiêu hùng, nên quyến rÅ© và tạo ra má»™t trÆ°á»ng say sóng. Say trong má»™t buổi tiệc, lượm lặt những vật phế khí của trá»i đất, để thống ẩm cuồng ngôn. Gậy lục ngá»c của Lý Bạch được mượn để gõ lên đầu lịch sá»­, đẩy lịch sá»­ Ä‘i vào mê cung bát trận đồ. Chá»— hay không bù lại chá»— dở; cái được không thấm vào đâu vá»›i cái mất. Thi ca khai diá»…n má»™t trÆ°á»ng hưởng thụ cho những tay đầu cÆ¡ lịch sá»­ có hạng.

Cái đó chỉ là dá»± tưởng vá» những chuyện có thể có cho ThÆ¡ mà thôi, nên khá»i phải nói dài dòng. ThÆ¡ vẫn là má»™t cuá»™c lịch nghiệm Riêng và Chung, của Thá»i đại và Lịch sá»­. Từ cuá»™c Riêng, ThÆ¡ nÆ°Æ¡ng theo đôi cánh Thi và Dịch để Ä‘i vá» nÆ¡i Hoằng viá»…n, dẫn Lịch sá»­ Uyên nguyên tụ há»™i vá»›i Thá»i đại. Hình nhÆ° những sá»± này tôi nghe được từ nÆ¡i thÆ¡ của Äông Pha, có nghe lá»™n hay không, thì không biết. NhÆ°ng cứ xin lấy chá»— nghe được đó ra để bố trí cho quyển sách này. Tuệ Sỹ.